Wat doen we?

Jaar realisatie

2022

2022

2022

2022

2020

2022

2030

Verenigingen zijn belangrijk voor de sociale contacten en leefbaarheid binnen een stad, wijk, dorp of gemeenschap. We zien echter dat verenigingen steeds meer onder druk komen te staan. We sporten steeds meer, maar minder in verenigingsverband. Initiatieven van sportverenigingen om samen te gaan dienen nadrukkelijk vanuit de verenigingen zelf te komen. We ondersteunen en begeleiden hierin om de plannen ook daadwerkelijk uit te kunnen laten voeren. We stellen vrijwilligers bij verenigingen in staat om met vernieuwing aan de slag te gaan.

Om ook in de toekomst een aantrekkelijk sportaanbod te kunnen aanbieden, wordt onderlinge samenwerking en verbinding met andere partners steeds belangrijker. Daarom hebben wij een visie met betrekking tot de centralisatie van sportparken ontwikkeld. Zo willen we meer samenwerkingen realiseren tussen verenigingen en toewerken naar het bundelen en samen onderbrengen van verenigingen. Dit zal leiden tot vitale sportaanbieders en een toekomstbestendig sportaanbod. Een eerste stap hierin is gezet met de ontwikkelingen op sportpark Hengelder, waar vanuit een burgerinitiatief wordt gewerkt aan een vernieuwd Hengelder.

Wij zetten in op een divers en kwalitatief sterk cultureel aanbod en het behoud van een breed en hecht verenigingsleven. Dit verhoogt de aantrekkingskracht van onze gemeente. We stimuleren het maken, delen en ontmoeten door culturele festivals te ondersteunen. Hiermee dragen we ook bij aan de profilering van onze gemeente en de kernen in het bijzonder. Samen met de gemeenten Duiven en Westervoort en de provincie investeren we met het Cultuur- en Erfgoedpact 2017-2020 in de Liemers in kunst, cultuur en erfgoed (bestaand beleid). Inwoners, verenigingen en organisaties voeren samen de activiteiten en projecten uit. Dit draagt bij aan een sterke, trotse en leefbare regio.

Het ongedaan maken van de taakstelling op culturele festivals is als nieuw resultaat opgenomen in de nog vast te stellen meerjarenbegroting 2023-2026.

Cultuur is de smaakmaker van onze gemeente en een gezonde culturele infrastructuur vormt de basis van een bloeiend cultureel leven. Kunstwerk!, de fusie van de vier Liemerse professionele culturele organisaties het Musiater, Bibliotheek de Liemers, het Liemers museum en de Volksuniversiteit voor Zevenaar e.o., vormt hier een belangrijk onderdeel van.
Wij subsidiëren het op elkaar afgestemde productaanbod op het gebied van kunst en cultuur, erfgoed, muziekonderwijs, lezen en literatuur, debat en educatie dat Kunstwerk! biedt. Middels prestatieafspraken zorgen wij er voor dat de producten van Kunstwerk! bijdragen aan identiteitsvorming, ontmoeting en ontplooiing. We zorgen dat Kunstwerk! actief de samenwerking met verenigingen zoekt.
De wettelijke educatie-taken van Bibliotheek de Liemers zijn volop in ontwikkeling. Wij zorgen er voor dat deze (het volgen van) goed onderwijs, het vinden van een baan of het aangaan van sociale contacten ondersteunen. Het betreft onder meer lees- en taalbevorderingsactiviteiten, doorlopende leerlijnen en burgerschapsvorming.
Omdat de culturele infrastructuur in de Liemers over de gemeentegrenzen heen ligt, stemmen we in deze af met de gemeenten Duiven, Westervoort en Montferland.

Vanaf 2022 werken wij met vernieuwde prestatieafspraken met Kunstwerk!. Het ongedaan maken van de taakstelling op het onderdeel volwasseneneducatie is als nieuw resultaat opgenomen in de nog vast te stellen meerjarenbegroting 2023-2026.

De Turmac Cultuurfabriek is een podium voor samenwerking en biedt onze inwoners producten en diensten op het gebied van werk- en inkomen, welzijn, cultuur, cinema, media, educatie en erfgoed. Samen met de partners werken we aan een collectief programma, waarbij ontmoeten, ervaren en beleven centraal staan en we verbindingen leggen met onze ambities en doelstellingen in het sociaal domein. We zetten de komende jaren in op het versterken van de exploitatie.

Het gebruik van de Turmac Cultuurfabriek neemt toe nu de coronaperiode voorlopig achter ons ligt. Voor 2023 willen het beheer en de exploitatie nog verder verbeteren.

Gelderland was van september 1944 tot en met mei 1945 negen maanden onafgebroken het centrum van de bevrijdingsstrijd van Nederland. In 2019 en 2020 is deze episode 75 jaar geleden. In heel Gelderland worden in 2020 activiteiten georganiseerd om stil te staan bij de gebeurtenissen van toen en om de bevrijding en 75 jaar vrijheid te vieren. De Liemers sluit hiertoe aan bij de regio Achterhoek. Regionaal wordt voorgesteld éénmalig € 0,85 per inwoner beschikbaar te stellen. De provincie zal deze middelen matchen.
Voor de dekking wordt in 2020 incidenteel het in de begroting structureel beschikbare bedrag voor de zgn. 'Doe Duiten' ingezet.

Het project 75 jaar vrijheid is binnen de beschikbaar gestelde middelen afgerond. Als vervolg sluiten wij vanaf 2022 aan bij het nieuwe Regioprogramma Vrijheid Achterhoek/Liemers en Grensstreek 2022 en 2023. Wij stellen hier in 2022 € 0,20 per inwoner voor beschikbaar.

We ontwikkelen beleid om de verduurzaming van monumenten te bevorderen.
Het archeologisch beleid is inmiddels ruim tien jaar oud. We gaan dit herzien. Hierbij brengen we WOII archeologie in kaart. De archeologische kaarten van de voormalige gemeenten Rijnwaarden en Zevenaar stemmen we op elkaar af. De archeologische restanten van de Romeinse Limes worden mogelijk Unesco Werelderfgoed. We gaan het in ieder geval beschermen door het aan te wijzen als monument. De Limes wordt meegenomen in het VTE-beleid.
Nieuw erfgoedbeleid wordt ontwikkeld in het kader van de harmonisatie.
In het kader van harmonisatie brengen we het niveau van bescherming van monumentale objecten in de voormalige gemeente Rijnwaarden op het niveau van de oude gemeente Zevenaar, door inventariseren, onderzoeken en mogelijk aanwijzen als gemeentelijk monument.
Steeds meer monumentale kerken komen leeg te staan. Samen met de kerken en samenleving ontwikkelen we beleid om te kijken hoe we de kerken toekomstbestendig maken.

De archeologische beleidskaart is voor consultatie vrijgegeven. De raad heeft de beleidskaart vastgesteld. Een parapluplan archeologie wordt nu ontwikkeld. Het parapluplan is een bouwsteen voor het omgevingsplan.
De kerkenvisie is afgerond. Steeds meer kerken krijgen een nevenbestemming of herbestemming.
De opdracht voor een nieuwe beleidsnotitie erfgoed is gereed. Er is veel ruimte voor inbreng van bewoners en ondernemers uit de afzonderlijke kernen. In de meerjarenbegroting 2023-2026 wordt de raad budget gevraagd om de visie te kunnen ontwikkelen. Een uitvoeringsprogramma vloeit voort uit de notitie.

Door in te zetten op vrijetijdseconomie wilt u een bijdrage leveren aan de volgende ambities:
•   een aantrekkelijker woon- en vestigingslocatie
•   meer werkgelegenheid

Om deze ambities te bereiken heeft u de volgende doelstellingen geformuleerd:
1.   meer tevreden inwoners over de mogelijkheden voor vrijetijd
2.   een toename van bestedingen door toeristen en recreanten
3.   meer tevreden toeristisch-recreatieve ondernemers over het ondernemersklimaat
4.   toename van het aantal dagtoeristen
5.   groei van het aantal overnachtingen

Dit gaan wij realiseren door werkzaamheden uit te voeren binnen de volgende taakvelden:
a.   toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering)
b.   ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie
c.   samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap
d.   marketing, informeren & inspireren
e.   doeltreffend beleid

a.         Toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering):
Op het gebied van wandelinfrastructuur zijn wij nog bezig met de klompenpaden Pannerdensche Waard, Giesbeek en het kinderklompenpad in Giesbeek. De toeristische bewegwijzering is in het kader van het herstelplan vernieuwd en ondernemers zijn benaderd voor eventuele deelname. Verouderde bewegwijzering is verwijderd. Het project 'toevoegen voorzieningen in de openbare ruimte langs toeristische routestructuren' loopt nog.

b.         Ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie:
In juni 2022 is een grote stap gezet in het project om de Romeinse Limes zichtbaar en/of beleefbaar te maken in Zevenaar: het kunstwerk van de Romeinse baadster prijkt aan de oever van de Bijland. Ook zijn er nieuwe informatiepanelen over de Romeinse geschiedenis geplaatst bij de baadster, verderop aan de Herwense kant en bij de replica van de grafsteen van Marcus Mallius. Na de zomer wordt het Romeinen doeboek opgeleverd en uitgedeeld aan alle leerlingen van de basisscholen in Zevenaar. We hopen dat ook Duiven, Westervoort en Montferland willen aanhaken bij het verspreiden onder de scholen in deze gemeenten. De recente Romeinse opgravingen in Herwen (tempelcomplex) hebben een hoop stof doen opwaaien. We zijn drukdoende om te bezien hoe we met dit wereldwijde nieuws op korte, middellange en lange termijn de Romeinse geschiedenis in Zevenaar (en de Liemers) nog beter op de kaart kunnen zetten, zowel voor bezoekers als de eigen inwoners. Voor de korte termijn is vanuit erfgoed hiervoor budget aangevraagd in deze 2e voortgangsrapportage. Ook in GMR-verband haken wij aan bij het vertellen van het verhaal van de Romeinen in Gelderland, o.a. door deelname aan de begeleidingsgroep van het project 'doelgroepanalyse Romeinen'. Door corona en andere prioriteiten binnen de afdeling ligt het evenementenbeleid nog stil. Naar aanleiding van het onderzoek naar "toeristische potenties linieverhalen de Liemers" wordt al steeds meer ingezet op het vertellen van de verhalen van de Romeinen én van het water (strategisch belang splitsingspunt van Rijn en Waal, de kraan van Nederland). In de tweede helft van 2022 wordt hier nog steviger op ingezet om partijen te betrekken en zo mogelijk tot een gezamenlijk verhaal (kapstok) te komen.
Het door Rijkswaterstaat gefinancierde project Kijkers langs het Pannerdensch kanaal loopt nog en heeft, o.a. doordat veel aandacht uitging naar de Romeinen, in de 1e helft van 2022 niet zoveel aandacht gekregen. In de 2e helft van dit jaar zal daar verandering in komen. We zijn gestart met een, vanuit het herstelplan gefinancierde, verkenning naar een "Rijnobservatorium" (werktitel). Eind 2022 zal dat onderzoek zijn afgerond en kunnen we beslissen over eventuele vervolgstappen.
Wij nemen deel aan de begeleidingsgroep van het GMR-project 'vitaliteitsonderzoek naar de dag- en verblijfsrecreatieve bedrijven in de regio Arnhem-Nijmegen'.

c.          Samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap:
Het proces om (waarschijnlijk) te komen tot een toeristische platform voor de Liemers is nog gaande. Dit heeft een sterke relatie met het punt hieronder over marketing etc.
Het project IVN-cursus "gastheer van het landschap" is gestart en wordt eind dit en begin volgend jaar gegeven.
In GMR-verband nemen wij actief deel aan diverse onderdelen van de ontspannen regio.

d.         Marketing, informeren & inspireren:
In navolging van het ontwikkelde merkconcept "Kijk verder in de Liemers", is een van de concrete acties dat sinds 1 juli van dit jaar door de Liemerse Ambassade een marketingmedewerker is aangetrokken die tot eind 2023, en hopelijk ook nog daarna, een belangrijke bijdrage gaat leveren aan toeristisch-recreatieve marketing van de Liemers.
Het onderzoek naar Toekomstgericht Gastheerschap in de Liemers is afgerond. In de 2e helft van 2022 gaan wij verder met het nadenken over en opvolgen van adviezen uit dit rapport. Dit onderwerp komt ook stevig terug in de meerjarenbegroting 2023-2026. Een Liemerse marketingorganisatie en het realiseren van toeristische informatie punten (ook in de FOZ) maken daar onderdeel van uit.
De herziening, op regionaal en subregionaal niveau, van de opdracht aan TVAN (Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen) loopt. Wij nemen deel aan de regionale werkgroepen 'belevingsgebieden IJsselvallei' en 'belevingsgebieden regio Arnhem-Nijmegen'. De bedoeling is dat beide in de loop van 2022 worden afgerond. Die van Arnhem-Nijmegen zal ook moeten leiden tot (keuzes) in hoe we regionaal verder willen met de vermarkting van ons gebied.

e.         Doeltreffend beleid:
Vanwege de coronacrisis hebben wij de in 2020 geplande ondernemerspeiling onder toeristisch-recreatieve ondernemers in Zevenaar nog niet uitgezet. We wachten op een goed moment (bijvoorbeeld bij de oprichting van het toeristisch platform de Liemers) om dit alsnog te doen.