Algemene ontwikkelingen
We worden momenteel geconfronteerd met een krappe arbeidsmarkt. Niet alleen zorgaanbieders hebben moeite om voldoende gekwalificeerd personeel te werven en vast te houden. Ook in onze eigen organisatie merken we inmiddels de gevolgen. Onze inwoners merken al dat we momenteel niet alle zorgvragen adequaat kunnen behandelen. Maar ook het afgeven van een indicatie biedt momenteel geen garantie dat de inwoner de hulp ook daadwerkelijk direct ontvangt. Ook onze zorgaanbieders kampen met personeelstekort en hanteren soms wachtlijsten.
In de eerste plaats zorgen we dat onze informatievoorziening hierover op orde is. Inwoners die zich met een zorgvraag bij ons melden, of die ten gevolge van personeelstekorten te maken krijgen met aangepaste zorg, moeten weten waar ze aan toe zijn. Hierin trekken wij samen op met onze zorgaanbieders.
De achterstanden bij de toegang willen wij snel inlopen en terugbrengen naar het normale niveau, zodat iedere hulpvraag binnen de wettelijke termijn afgehandeld wordt. Daarom huren we tijdelijk meer personeel in. Dit doen we door herindicaties door een extern bureau uit te laten voeren. Onze eigen consulenten kunnen zich daardoor focussen op reguliere aanvragen. Ontwikkelingen organisatie
Door opeenvolgende veranderingen als de herindeling, het BDO onderzoek en de coronaperiode, is onvoldoende bekeken of de formatie van onze organisatie op het sociaal domein nog voldeed. De vraag naar zorg vanuit onze inwoner is in deze periode echter toegenomen. Met name het Wmo abonnementstarief en de huidige systematiek van de jeugdzorg (onder meer de aanbod gerichte markt) maken dat inwoners vaker een beroep op ons doen. De organisatie heeft de afgelopen jaren dan ook veel consulenten jeugd en Wmo ingehuurd om te helpen bij het bedienen van onze inwoners. Daarbij is verzuimd inzichtelijk te maken of de behoefte aan deze inhuur gerelateerd was aan incidentele werkzaamheden, of dat er sprake was van een structurele formatie vraag.
Wij willen transparant zijn over de kosten van het sociaal domein. Een structurele capaciteitsvraag met incidentele middelen afdekken geeft ons inziens geen duidelijk beeld. Bovendien willen wij zoveel mogelijk af van het steeds opnieuw verdwijnen van expertise en collectief geheugen, wat ontstaat als het percentage inhuur te groot is. De onrust en druk die dit voor vaste medewerkers – maar ook onze inwoners – met zich meebrengt, beïnvloed de prestaties van onze organisatie. In de relatie met onze zorgaanbieders dragen vaste aanspreekpunten bovendien bij aan een goede samenwerking en onderling vertrouwen.
Daarom hechten wij veel waarde aan een stabiel team van consulenten. Om dit te ondersteunen willen we ons richten op vaste formatie. Daarnaast zien we ook een noodzaak om de formatie uit te breiden. In deze voortgangsrapportage gaan we nog uit van de inzet van inhuur voor 2022. In de meerjarenbegroting 2023-2026 vindt u een voorstel om de formatie en het daarbij behorende budget structureel te verhogen. Versterken voorliggend veld
Normaliseren van zorgvragen wordt duidelijk een opgave. Welke ondersteuning is echt nodig en welke ondersteuning kan ook in het voorveld, netwerk en op eigen kracht worden opgelost? Wij willen kritischer kijken naar wat de beste ondersteuning is.
Voorwaarde is dan wel dat er voor onze inwoners een goed voorliggend veld beschikbaar is. Ook hier zien wij een opgave. Door meer te investeren in de opbouw van sociale netwerken van inwoners en daarnaast de voorliggende -en preventieve voorzieningen te versterken, willen we de instroom in zorg de komende jaren verlagen en een snellere uitstroom uit zorg bevorderen.
Deze interventie kan van invloed zijn op eerder ingezette bezuinigingen op voorliggende voorzieningen. We zullen op korte termijn moeten investeren om op langere termijn de vruchten te plukken. Ontwikkelingen Jeugd
Het rijk en de VNG werken samen met betrokken partijen aan een hervormingsagenda jeugd die zich richt op een beter en beheersbaar jeugdstelsel. Zevenaar heeft zelf een koers bepaald met het beleidsplan jeugd, Wmo en participatie. Daar houden we aan vast. Wat deze hervormingsagenda voor ons gaat betekenen is nog niet bekend. Daar zal in 2023 meer duidelijkheid over komen.
De regionale samenwerking rondom jeugdzorg bestaat uit een aantal gezamenlijke projecten. Die richten zich onder andere op jeugdzorg met verblijf en complexe scheidingen. Er is een regionale begroting opgesteld, waarbij de kosten over alle gemeenten verdeeld worden. Daarnaast zien we over alle vormen van jeugdhulp de wachtlijsten oplopen. Er is veel verloop van personeel bij de zorgaanbieders en het is moeilijk om aan goed personeel te komen. Ontwikkelingen Inburgering
Er is landelijk een enorme druk op de asielketen en het rijk vraagt van de gemeenten om asielzoekers op te vangen en versneld statushouders te huisvesten. Het rijk heeft een wet in voorbereiding die gemeenten verplicht om asielzoekers en statushouders op te vangen. Naar verwachting treedt deze wet in 2023 in werking. Het verzoek aan de gemeenten en de nieuwe wetsvoorbereiding legt een grote druk op de gemeente om voor een humane opvang te zorgen. Dit vraagt ook het nodige van de gemeentelijke (uitvoerings-)capaciteit. Ontwikkelingen vluchtelingen Oekraïne
Door de oorlog in Oekraïne is een grote vluchtelingenstroom op gang gekomen. De vluchtelingen uit Oekraïne vallen onder een tijdelijke beschermingsmaatregel. Daarmee hebben zij toegang tot gezondheidszorg, huisvesting, werk, inkomen en onderwijs. In de gemeente woont een aantal vluchtelingen uit Oekraïne. Zij zijn gehuisvest bij particulieren of wonen in gemeentelijke opvanglocaties. In verband met de voortdurende oorlog is de verwachting dat de gemeente meer locaties moet openen om mensen op een humane wijze op te vangen en hen in staat te stellen om, ondanks de omstandigheden, een zo zelfredzaam en zelfstandig mogelijk leven te leiden. De opvang van de vluchtelingen vraagt veel van de gemeentelijke inzet en capaciteit. Door het rijk worden de kosten van de opvang van deze vluchtelingen vergoed. Uitvoeren breed offensief
Het wetsvoorstel “Uitvoeren breed offensief“ is op 5 juli 2022 door de Tweede Kamer aangenomen. Dit wetsvoorstel is onderdeel van een breed offensief om mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen en te houden. Het gaat hierbij om mensen met een beperking die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. Het betreft mensen die onder de Participatiewet of de Wajong vallen. Het voorstel bevat een groot aantal wijzigingen om: a. het proces van werk vinden en behouden eenvoudiger en makkelijker te maken voor werkgevers en werkzoekenden, b. het werken aantrekkelijker te maken voor mensen met beperkingen, en c. bij te dragen aan duurzaam werk voor arbeidsbeperkten.
Het kabinet wil het wetsvoorstel graag per 1 januari 2023 invoeren. In het wetsvoorstel is ook de wijziging van de kostendelers norm opgenomen. Bij de kostendelers norm telt nu het aantal huisgenoten vanaf 21 jaar mee voor de hoogte van iemands bijstandsuitkering. Het kabinet wil dit wijzigen naar 27 jaar. Ontwikkelingen minimabeleid
De minister heeft de kamer per brief (12/7/2022) aangegeven wat haar doelstellingen voor komende regeerperiode worden. De overkoepelende ambitie om te streven naar bestaanszekerheid vertaalt het kabinet naar drie kwantitatieve doelstellingen voor de aanpak geldzorgen, armoede en schulden:
• Een halvering van het aantal mensen in armoede in 2030 (t.o.v. 2015).
• Een halvering van het aantal kinderen dat in armoede opgroeit in 2025 (t.o.v. 2015).
• Een halvering van het aantal huishoudens met problematische schulden in 2030.
Dit draagt bij aan de doelstelling om het aantal mensen in armoede te halveren. Gelet op de bijzondere rol die gemeenten hebben bij het dichterbij brengen van de doelstellingen, zijn het kabinet, de VNG en Divosa voornemens om lange termijn afspraken te maken over het gezamenlijk streven naar het borgen van bestaanszekerheid. De komende periode vindt overleg plaats over de reikwijdte van de afspraken en het proces daar naartoe. Energietoeslag
De gemeente heeft de opdracht om een energietoeslag te verstrekken aan huishoudens met een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm. Gemeente Zevenaar heeft 2.400 huishoudens die aan boven genoemd criteria voldoen. Half augustus hebben we rond de 1.800 inwoners een toeslag verstrekt. Verhoging energietoeslag
We krijgen daarnaast nog middelen om een extra verhoging van 500 euro toe te passen. De uitvoeringskosten bedragen 10% van hetgeen we krijgen om aan toeslagen te verstrekken. Energiearmoede (middelen zijn bij RO)
Vanuit het rijk hebben we middelen ontvangen om in te zetten om inwoners met energiearmoede te ondersteunen. Hierbij is het wenselijk om flankerend beleid te maken op het gebied van witgoed in de bijzondere bijstand. Daarnaast wordt onderzocht of het mogelijk is om middelen vanuit het herstelplan voor instapbanen (€ 100.000) aan te wenden om energiecoaches uit de bijstand op te leiden en te betalen (vrijwilligersvergoeding). Ontwikkelingen schuldhulpverlening
In de brief van de minister worden een aantal zaken benoemd waar middelen voor schuldhulpverlening naar toe gaan. Het kabinet stimuleert de inzet van saneringskredieten en reserveert daarvoor in totaal € 30 miljoen voor de komende jaren. In geval ingezet wordt op saneringskredieten is er meer inzet nodig op begeleiding en nazorg. Er wordt een waarborgfonds opgericht om gemeenten de zekerheid te geven dat de leningen terug komen. Door het waarborgfonds saneringskredieten kunnen alle gemeenten saneringskredieten aanbieden, ook aan jongeren en zelfstandigen.
In overleg met gemeenten worden extra middelen beschikbaar gesteld om schuldhulpverlening aan zelfstandigen te verbeteren en wordt de toegang van zelfstandigen tot saneringskredieten vereenvoudigd. Middelen voor intensivering vroegsignalering.
Vroegsignalering van schulden kan intensiever door meer signalen over betalingsachterstanden uit te wisselen en door vaker met huisbezoeken en telefoneren contact met inwoners te zoeken. De monitoringcijfers over 2021 laten zien dat honderdduizenden huishoudens hulp aangeboden krijgen. Huisbezoeken en bellen leiden het vaakst tot contact. Deze werkwijzen worden nu bij meer dan 60% van de contactpogingen ingezet. Dat kan meer. Daar wil het kabinet in overleg met gemeenten structurele financiering voor beschikbaar maken. | 