3. Economie en vrijetijdseconomie

Stand van zaken

Het buitengebied van de Zevenaar is nog niet voorzien van snel en betrouwbaar internet. In oktober 2018 hebben de gemeenten uit de regio Arnhem-Nijmegen de samenwerking afgerond, omdat de mogelijkheden om glasvezel in het buitengebied aan te laten leggen inzichtelijk waren gemaakt. Twee marktpartijen hebben onafhankelijk van elkaar interesse getoond in de aanleg van glasvezel in het buitengebied.

Stand van zaken

De kernen op het Gelders Eiland zijn voorzien van de mogelijkheid voor een glasvezel aansluiting. Ook Tuindorp is inmiddels uitgevoerd.

Verder is in het gebied Oud Zevenaar richting Babberich inmiddels glasvezel aangelegd.

Eén van de twee netbeheerders die in Zevenaar glasvezel aanleggen heeft een gebiedsonderzoek uitgevoerd naar de behoefte aan glasvezel in het buitengebied tussen Pannerden en Herwen. De conclusies zijn ons nog niet bekend en de door de netbeheerder zelf opgelegde deadline voor aanleg is inmiddels verstreken.

Tot slot heeft een netbeheerder aangekondigd een aanvraag in te dienen voor de aanleg van glasvezel in de industriegebieden, Mercurion, Tatelaar/Hengelder, Zuidspoor en 7Poort.

Stand van zaken

Om vraag en aanbod naar werklocaties (bedrijventerreinen, kantoorlocaties en perifere detailhandel) in de regio voor 2021 in balans te brengen, is het RPW opgesteld en door de provincie vastgesteld en juridisch verankerd in de provinciale omgevingsverordening. Dit RPW moet nu worden uitgevoerd. Hiervoor is een werkplan, met een werkorganisatie, opgesteld, dat de komende jaren wordt uitgevoerd. De kosten hiervoor zijn begroot op € 95.000 op jaarbasis. Dit is geaccordeerd in het regionaal portefeuillehoudersoverleg EZ en de kosten worden door de regio doorberekend aan de deelnemende gemeenten. Deze bijdrage is afhankelijk van het aantal inwoners.

Stand van zaken

In de tweede helft van dit jaar voert de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen (GMR) de monitor regionaal programma werklocaties (RPW) uit. Op basis hiervan wordt de nieuwe vraag naar werklocaties in beeld gebracht. Ook worden in de monitor RPW de uitgangspunten uit de nota 'Economie van de toekomst' meegenomen. Deze nota wordt momenteel door de GMR in afstemming met ondernemers en The Economic Board opgesteld. De monitor RPW is de basis voor de verdeling van de ontwikkelruimte begin 2023.

De ambitie van de Liemers economische visie is het beter benutten van ontwikkelkansen en economische potentie van de Liemers door het regionaal inzetten en leveren van extra inspanningen op de speerpunten logistiek, maakindustrie en vrijetijdseconomie (inclusief retail).
De volgende doelstellingen willen we bereiken:
- groei werkgelegenheid met 5% per jaar
- groei werkgelegenheid voor hoogopgeleide arbeidskrachten met 2% per jaar
- opstellen regionale ontwikkelagenda die als basis dient voor nieuwe werklocaties
- gezamenlijke branding op logistiek en vrijetijdseconomie
- kennisdeling, innovatie en samenwerking in de maakindustrie

Stand van zaken

Een belangrijk onderdeel van de Liemerse Ambassade is de uitvoering van de Liemerse economische visie (LEV). Het uitvoeringsprogramma richt zich op de volgende thema’s:
1. Ontwikkelagenda 2040
Voortgang: vanuit dit speerpunt brengen we de ontwikkeling van werklocaties in de gebiedsuitwerking van de Verstedelijkingsvisie. Ook bekijken we hoe we vanuit de LEV in Liemers verband het thema verduurzaming, energietransitie, circulariteit, biodiversiteit en klimaatadaptatie op nieuwe en bestaande terreinen kunnen integreren.
2. Branding Liemerse logistieke hotspot
Voortgang: Logistics Valley Liemers Achterhoek voert dit speerpunt samen met de Liemerse Ambassade uit. Met de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, Liemerse Ambassade, Logistic Valley Liemers Achterhoek en provincie Gelderland zijn gesprekken gestart en krijgen een vervolg als input op de provinciale visie op logistiek naar de toekomst. We werken aan de website ‘In de logistiek Gelderland’ en de app ‘Rondje logistiek’.
3. Fieldlab Smart Industry
Voortgang: naar aanleiding van het begin dit jaar opgeleverde verkenningsonderzoek zijn verdiepende sessies georganiseerd door vijf Liemerse bedrijven. Inmiddels hebben twee vervolgbijeenkomsten plaatsgevonden waarbij uitdagingen/vraagstukken van de aanwezige ondernemers aan de orde zijn gekomen. In het najaar worden de andere bedrijven bezocht waarna bezien wordt of en op welke wijze men met elkaar verder wil.
4. Branding Liemerse vrije tijd
Voortgang: in het tweede kwartaal van 2022 is het onderzoek naar het gastheerschap in de Liemers afgerond. De medewerker marketing & communicatie start vanaf 1 juli met de uitvoering van het marketingplan, waaronder het schrijven van een content-strategie voor de website en socialmediakanalen. Daarnaast zal het contact met de ondernemers worden geïntensiveerd om de promotie gezamenlijk op te pakken.

In 2017 is het inspiratiedocument opwaardering openbare ruimte centrum Zevenaar opgesteld. Op basis hiervan stellen we een aantal maatregelen voor om het centrum toekomstbestendig te maken. Hieraan wordt gefaseerd uitvoering gegeven. In 2019 richten we ons op het planten van beeldbepalende bomen bij de entrees van het centrum, het verder opwaarderen van de stegen en het structureren van het fietsparkeren.

Stand van zaken

De definitieve bestelling van de boombanken is ingetrokken. Dit heeft te maken met het feit dat Muldershof en De Markt heringericht worden. De voorziene boombanken hebben een nauwe relatie tot deze pleinen, waardoor deze integraal in de planvorming meegenomen moeten worden. De definitieve inkoop staat on hold totdat de plannen van de beide pleinen meer vorm hebben. Levering en plaatsing voorzien wij in 2023. In de tussentijd kijken we samen met de centrumondernemers of op een aantal locaties losse banken geplaatst kunnen worden.

In de komende tijd wordt het voormalig gemeentehuis aan het Raadhuisplein herontwikkeld door de eigenaar. In aansluiting hierop richten wij het plein opnieuw in, waarbij wij de uitgangspunten van het Inspiratiedocument opwaardering openbare ruimte centrum Zevenaar toepassen.

Stand van zaken

In september 2022, na het evenementenseizoen, zijn wij gestart met de herinrichting van het Raadhuisplein. Wij verwachten medio 2023 de werkzaamheden af te ronden.

Stand van zaken

Om de economische waarde van bedrijventerreinen te behouden, knappen we verouderde bedrijventerreinen op. Dit gebeurt op logische momenten. De bedrijventerreinen die we als eerste herstructureren zijn Tatelaar in Zevenaar en Halve Maan in Lobith. We kunnen nog niet aangeven wanneer we hiermee starten, omdat we eerst belangrijke verkeerskundige maatregelen moeten nemen. In de economische visie en het uitvoeringsprogramma die we opstellen is herstructurering van bedrijventerreinen een thema.

Stand van zaken

Samen met Lindus zijn individuele gesprekken gevoerd met acht ondernemers. Gevolgd door een plenaire bijeenkomst met deze acht ondernemers waarin het proces, de thema’s en het draagvlak verder is besproken en afspraken zijn gemaakt.
De komende maanden willen we, onder andere door participatie met ondernemers, de thema's concretiseren. Er vinden overleggen plaats met de werkgroep die o.a. moet leiden tot een intentieovereenkomst c.q. steunbetuigingen van de ondernemers uit de werkgroep. Daarnaast zetten we in op de vormgeving en uitvoering van het proces, waarvoor Zevenaar een subsidieaanvraag bij de provincie doet.
Tot begin 2023 worden de volgende thema’s verder uitgewerkt tot concrete actieplannen (met draagvlak bij de ondernemers en stakeholders) met begrotingen en planningen:
1. verkeer en bereikbaarheid
2. klimaat, water en groen
3. duurzame energie en gebouwen
4. Kop van Hengelder

Wij gaan diverse activiteiten uitvoeren in en om het gebouw Raadhuisplein 1. De warmte/koude-opslag wordt afgedicht en het voormalige gemeentehuis zal deels worden gehuurd voor de functies: openbaar toilet, fietsenstalling en kantoorruimte voor de marktmeester en evenementen.

Stand van zaken

De initieel opgegeven inrichtingskosten zijn door de exponentieel gestegen bouwkosten achterhaald. Afhankelijk van de definitieve inrichting wordt een aanvullend investeringsvoorstel opgesteld voordat de werkzaamheden worden aanbesteed. De offertes voor de bouwkundige en installatietechnische onderdelen zijn ontvangen. Op basis van deze verstrekte offertes wordt een definitieve keuze gemaakt voor de invulling. Daaruit zal tevens blijken wat de kostenconsequentie is voor de uitvoering van de werkzaamheden.

We gaan de nog circa 40 hectare beschikbare gronden op BusinessPark 7Poort uitgeven. Hiervoor zijn versnellingsmaatregelen in gang gezet. Dit zijn onder andere de herinrichting van de Wal Masqué, het aanleggen van de Weg 7Poort en het (inter)nationaal op de kaart zetten van 7Poort door actieve marketing, acquisitie en de aanleg van een 2e viaduct (zie activiteit 2.1.1).
De kosten en opbrengsten zijn verwerkt in de GREX Zevenaar Oost.

Stand van zaken

In het eerste half jaar van 2022 zijn op BusinessPark 7Poort twee kavels verkocht met een gezamenlijke oppervlakte van ca. 1,5 hectare. Voor de resterende beschikbare kavels op het plandeel 7Poort zijn we op dit moment in gesprek met verschillende kandidaten. Door de onduidelijkheid rond het Tracébesluit A15/A12 blijft de levering van één kavel vooralsnog uit. Voor de resterende beschikbare kavels hebben zich inmiddels concrete kandidaten gemeld waarmee we in gesprek zijn. Voor nagenoeg alle nog niet verkochte kavels geldt overigens dat we deze niet meer één op één kunnen verkopen als gevolg van het 'arrest van Didam'. Hiervoor wordt nu uitgiftebeleid opgesteld welk beleid in het najaar wordt vastgesteld.
De afzet van grond die vrijkomt bij de realisatie van de waterstructuur is geborgd, waardoor het definitieve ontwerp van de waterstructuur en de inrichting van de Wal Masqué kan worden afgerond. De realisatie hiervan is gefaseerd voorzien en is in het voorjaar van 2022 gestart en zal naar verwachting medio 2023 worden afgerond. Voor de aanbesteding van de definitieve inrichting van de infrastructuur, zoals het inrichten van kruispunten, de realisatie van de fiets- en voetpaden en het inrichten van de bermen hebben verschillende aannemers zich ingeschreven. De notaris heeft vijf partijen geloot voor de aanbesteding. Verwachting is dat de aanbesteding in het vierde kwartaal gegund gaat worden. De werkzaamheden voeren we gefaseerd uit en starten in het najaar van 2022 en lopen door tot naar verwachting medio 2025 (afhankelijk van de kavelontwikkeling op het achterste deel van BusinessPark 7Poort).
Voor de ontwikkeling van 7PoortII (35 ha netto) is op dit moment een plan van aanpak in afronding. Hierin wordt geschetst hoe het plan kan worden uitgewerkt en gerealiseerd. Eén van de eerste stappen die gezet moet worden is het concretiseren van de ruimtelijke visie en het doorlopen van de ruimtelijke procedures.

Wij worden op dit moment geconfronteerd met diverse geopolitieke ontwikkelingen. De effecten hiervan zullen zich al in 2022 manifesteren. Bij de herziening per 1 januari 2023 wordt dit in cijfers vertaald.

Het ontwikkelen van de FOZ op BusinessPark 7Poort is in de 'voorbereidingsfase'. Dat betekent dat we werken aan de planuitwerking, de omgevingsvergunning en de voortgang van het Actieplan (convenant).

Stand van zaken

Vanwege de nog steeds uitblijvende, definitieve duidelijkheid omtrent de aansluiting Zevenaar-Oost als onderdeel van het project "doortrekking A15 / verbreding A12", is de levering van de kavel nog steeds opgeschort. De gronduitgifte ten behoeve van de Fashion Outlet Zevenaar voorzien we in het tweede halfjaar 2022. Realisatie start direct na levering van de kavel. Opening van de FOZ staat nu gepland voor voorjaar 2024.
Het voorziene moment van gronduitgifte is niet in strijd met de afspraken hieromtrent in de koop- en realisatieovereenkomst van de Fashion Outlet Zevenaar.

Stand van zaken

We stimuleren startende bedrijven om de werkgelegenheid in onze gemeente te verhogen. Wat de beste manier is om dit te doen zal blijken uit de nog op te stellen economische visie Zevenaar. In de economische visie Zevenaar gaan we bepalen welk resultaat we nastreven met deze maatregel.

Stand van zaken

Vanuit de ambitie 'Meer ruimte voor ondernemerschap' willen de Zevenaarse ondernemersverenigingen in 2022 een themabijeenkomst voor startende en jonge ondernemers organiseren, gefaciliteerd door de gemeente. We werken aan de gezamenlijke organisatie hiervan.

Stand van zaken

Stand van zaken

Stand van zaken

Stand van zaken

Stand van zaken

Wij zetten in op een divers en kwalitatief sterk cultureel aanbod en het behoud van een breed en hecht verenigingsleven. Dit verhoogt de aantrekkingskracht van onze gemeente. We stimuleren het maken, delen en ontmoeten door culturele festivals te ondersteunen. Hiermee dragen we ook bij aan de profilering van onze gemeente en de kernen in het bijzonder. Samen met de gemeenten Duiven en Westervoort en de provincie investeren we met het Cultuur- en Erfgoedpact 2017-2020 in de Liemers in kunst, cultuur en erfgoed (bestaand beleid). Inwoners, verenigingen en organisaties voeren samen de activiteiten en projecten uit. Dit draagt bij aan een sterke, trotse en leefbare regio.

Stand van zaken

Het ongedaan maken van de taakstelling op culturele festivals is als nieuw resultaat opgenomen in de nog vast te stellen meerjarenbegroting 2023-2026.

Cultuur is de smaakmaker van onze gemeente en een gezonde culturele infrastructuur vormt de basis van een bloeiend cultureel leven. Kunstwerk!, de fusie van de vier Liemerse professionele culturele organisaties het Musiater, Bibliotheek de Liemers, het Liemers museum en de Volksuniversiteit voor Zevenaar e.o., vormt hier een belangrijk onderdeel van.
Wij subsidiëren het op elkaar afgestemde productaanbod op het gebied van kunst en cultuur, erfgoed, muziekonderwijs, lezen en literatuur, debat en educatie dat Kunstwerk! biedt. Middels prestatieafspraken zorgen wij er voor dat de producten van Kunstwerk! bijdragen aan identiteitsvorming, ontmoeting en ontplooiing. We zorgen dat Kunstwerk! actief de samenwerking met verenigingen zoekt.
De wettelijke educatie-taken van Bibliotheek de Liemers zijn volop in ontwikkeling. Wij zorgen er voor dat deze (het volgen van) goed onderwijs, het vinden van een baan of het aangaan van sociale contacten ondersteunen. Het betreft onder meer lees- en taalbevorderingsactiviteiten, doorlopende leerlijnen en burgerschapsvorming.
Omdat de culturele infrastructuur in de Liemers over de gemeentegrenzen heen ligt, stemmen we in deze af met de gemeenten Duiven, Westervoort en Montferland.

Stand van zaken

Vanaf 2022 werken wij met vernieuwde prestatieafspraken met Kunstwerk!. Het ongedaan maken van de taakstelling op het onderdeel volwasseneneducatie is als nieuw resultaat opgenomen in de nog vast te stellen meerjarenbegroting 2023-2026.

De Turmac Cultuurfabriek is een podium voor samenwerking en biedt onze inwoners producten en diensten op het gebied van werk- en inkomen, welzijn, cultuur, cinema, media, educatie en erfgoed. Samen met de partners werken we aan een collectief programma, waarbij ontmoeten, ervaren en beleven centraal staan en we verbindingen leggen met onze ambities en doelstellingen in het sociaal domein. We zetten de komende jaren in op het versterken van de exploitatie.

Stand van zaken

Het gebruik van de Turmac Cultuurfabriek neemt toe nu de coronaperiode voorlopig achter ons ligt. Voor 2023 willen het beheer en de exploitatie nog verder verbeteren.

Stand van zaken

Stand van zaken

Stand van zaken

Door in te zetten op vrijetijdseconomie wilt u een bijdrage leveren aan de volgende ambities:
•   een aantrekkelijker woon- en vestigingslocatie
•   meer werkgelegenheid

Om deze ambities te bereiken heeft u de volgende doelstellingen geformuleerd:
1.   meer tevreden inwoners over de mogelijkheden voor vrijetijd
2.   een toename van bestedingen door toeristen en recreanten
3.   meer tevreden toeristisch-recreatieve ondernemers over het ondernemersklimaat
4.   toename van het aantal dagtoeristen
5.   groei van het aantal overnachtingen

Dit gaan wij realiseren door werkzaamheden uit te voeren binnen de volgende taakvelden:
a.   toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering)
b.   ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie
c.   samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap
d.   marketing, informeren & inspireren
e.   doeltreffend beleid

Stand van zaken

a.         Toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering):
Op het gebied van wandelinfrastructuur zijn wij nog bezig met de klompenpaden Pannerdensche Waard, Giesbeek en het kinderklompenpad in Giesbeek. De toeristische bewegwijzering is in het kader van het herstelplan vernieuwd en ondernemers zijn benaderd voor eventuele deelname. Verouderde bewegwijzering is verwijderd. Het project 'toevoegen voorzieningen in de openbare ruimte langs toeristische routestructuren' loopt nog.

b.         Ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie:
In juni 2022 is een grote stap gezet in het project om de Romeinse Limes zichtbaar en/of beleefbaar te maken in Zevenaar: het kunstwerk van de Romeinse baadster prijkt aan de oever van de Bijland. Ook zijn er nieuwe informatiepanelen over de Romeinse geschiedenis geplaatst bij de baadster, verderop aan de Herwense kant en bij de replica van de grafsteen van Marcus Mallius. Na de zomer wordt het Romeinen doeboek opgeleverd en uitgedeeld aan alle leerlingen van de basisscholen in Zevenaar. We hopen dat ook Duiven, Westervoort en Montferland willen aanhaken bij het verspreiden onder de scholen in deze gemeenten. De recente Romeinse opgravingen in Herwen (tempelcomplex) hebben een hoop stof doen opwaaien. We zijn drukdoende om te bezien hoe we met dit wereldwijde nieuws op korte, middellange en lange termijn de Romeinse geschiedenis in Zevenaar (en de Liemers) nog beter op de kaart kunnen zetten, zowel voor bezoekers als de eigen inwoners. Voor de korte termijn is vanuit erfgoed hiervoor budget aangevraagd in deze 2e voortgangsrapportage. Ook in GMR-verband haken wij aan bij het vertellen van het verhaal van de Romeinen in Gelderland, o.a. door deelname aan de begeleidingsgroep van het project 'doelgroepanalyse Romeinen'. Door corona en andere prioriteiten binnen de afdeling ligt het evenementenbeleid nog stil. Naar aanleiding van het onderzoek naar "toeristische potenties linieverhalen de Liemers" wordt al steeds meer ingezet op het vertellen van de verhalen van de Romeinen én van het water (strategisch belang splitsingspunt van Rijn en Waal, de kraan van Nederland). In de tweede helft van 2022 wordt hier nog steviger op ingezet om partijen te betrekken en zo mogelijk tot een gezamenlijk verhaal (kapstok) te komen.
Het door Rijkswaterstaat gefinancierde project Kijkers langs het Pannerdensch kanaal loopt nog en heeft, o.a. doordat veel aandacht uitging naar de Romeinen, in de 1e helft van 2022 niet zoveel aandacht gekregen. In de 2e helft van dit jaar zal daar verandering in komen. We zijn gestart met een, vanuit het herstelplan gefinancierde, verkenning naar een "Rijnobservatorium" (werktitel). Eind 2022 zal dat onderzoek zijn afgerond en kunnen we beslissen over eventuele vervolgstappen.
Wij nemen deel aan de begeleidingsgroep van het GMR-project 'vitaliteitsonderzoek naar de dag- en verblijfsrecreatieve bedrijven in de regio Arnhem-Nijmegen'.

c.          Samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap:
Het proces om (waarschijnlijk) te komen tot een toeristische platform voor de Liemers is nog gaande. Dit heeft een sterke relatie met het punt hieronder over marketing etc.
Het project IVN-cursus "gastheer van het landschap" is gestart en wordt eind dit en begin volgend jaar gegeven.
In GMR-verband nemen wij actief deel aan diverse onderdelen van de ontspannen regio.

d.         Marketing, informeren & inspireren:
In navolging van het ontwikkelde merkconcept "Kijk verder in de Liemers", is een van de concrete acties dat sinds 1 juli van dit jaar door de Liemerse Ambassade een marketingmedewerker is aangetrokken die tot eind 2023, en hopelijk ook nog daarna, een belangrijke bijdrage gaat leveren aan toeristisch-recreatieve marketing van de Liemers.
Het onderzoek naar Toekomstgericht Gastheerschap in de Liemers is afgerond. In de 2e helft van 2022 gaan wij verder met het nadenken over en opvolgen van adviezen uit dit rapport. Dit onderwerp komt ook stevig terug in de meerjarenbegroting 2023-2026. Een Liemerse marketingorganisatie en het realiseren van toeristische informatie punten (ook in de FOZ) maken daar onderdeel van uit.
De herziening, op regionaal en subregionaal niveau, van de opdracht aan TVAN (Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen) loopt. Wij nemen deel aan de regionale werkgroepen 'belevingsgebieden IJsselvallei' en 'belevingsgebieden regio Arnhem-Nijmegen'. De bedoeling is dat beide in de loop van 2022 worden afgerond. Die van Arnhem-Nijmegen zal ook moeten leiden tot (keuzes) in hoe we regionaal verder willen met de vermarkting van ons gebied.

e.         Doeltreffend beleid:
Vanwege de coronacrisis hebben wij de in 2020 geplande ondernemerspeiling onder toeristisch-recreatieve ondernemers in Zevenaar nog niet uitgezet. We wachten op een goed moment (bijvoorbeeld bij de oprichting van het toeristisch platform de Liemers) om dit alsnog te doen.